Wat gebeurde in 1945 met het verslagen Duitse leger?
Midden april 1945 bevrijden de Canadezen bijna alle dorpen en steden op de Veluwe. Na 20 april stagneert de opmars van de geallieerden. Twee weken lang is een deels geïnundeerd gebied ten oosten van het Valleikanaal en de Eem betwist niemandsland. In Achterveld sluiten geallieerden en Duitsers eind april een akkoord over de aanvoer van voedsel voor de uitgehongerde inwoners van de drie westelijke provincies. Op de twee conferenties die worden gehouden in dit dorp op de grens van Gelderland en Utrecht komt het nog niet tot een Duitse capitulatie.
Langs de Eem en het Valleikanaal hebben zich eind april 30.000 Duitsers ingegraven in de ‘Pantherstellung’ tussen het IJsselmeer en de Rijn. In totaal bevinden zich bij de bevrijding 120.00 Duitse soldaten in ‘Festung Holland’, in West-Nederland dus. Hun lot is een van de punten op de agenda van de bekende bespreking in ‘Hotel De Wereld’ in Wageningen. De Duitsers zullen worden ontwapend op tien verschillende locaties in de provincies Utrecht, Noord- en Zuid-Holland; of beter gezegd, zij regelen dat zelf. Daarna marcheren zij via de Afsluitdijk naar Noord-Duitsland, een tocht van ruim 400 km. Britten en Canadezen hebben in mei 1945 slechts 50.000 man beschikbaar voor West Nederland.
In de lezing wordt aan de hand van veel documenten, foto’s en filmbeelden duidelijk hoe twee geallieerde divisies in staat bleken vanaf 9 mei 1945 een overmacht aan Duitsers te ontwapenen.
Drs. Ronald Polak uit Leusden, oud-docent geschiedenis, deed voor zijn in 2018 verschenen boek Afgemarcheerd! uitgebreid onderzoek naar deze gebeurtenissen, waarover na de oorlog weinig gesproken werd. Hij verheldert een fascinerende episode aan de hand van verhalen van ooggetuigen en informatie uit geallieerde militaire archieven en toont veel tot nu toe onbekende films, foto’s en documenten uit 1945.
